マレク・エデルマン

出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』
マレク・エデルマン。2005年、ワルシャワ
2013 mural

マレク・エデルマンMarek Edelman1922年12月31日2009年10月2日)は、ポーランドの政治活動家。ユダヤ人であり、第二次世界大戦中にはワルシャワ・ゲットー蜂起の中心人物の一人だった。

略歴[編集]

第二次世界大戦のレジスタンス活動[編集]

1922年にホメリに生まれた。ポーランドの首都ワルシャワでユダヤ人社会主義団体「リトアニア・ポーランド・ロシア・ユダヤ人労働者総同盟」の青年組織に参加した。1942年7月22日から9月21日にかけてワルシャワ・ゲットーのユダヤ人がトレブリンカ絶滅収容所へ大量移送されたのち、ユダヤ人青年組織は次々と武装レジスタンスとなっていった。エデルマンも「ユダヤ人戦闘組織Żydowska Organizacja Bojowa,略称ŻOB)」に参加した。組織の中心人物となった。

1943年4月、モルデハイ・アニエレヴィッツの指揮の下に行われたワルシャワ・ゲットー蜂起に参加した。彼は5つの戦闘部隊の指揮官の一人だった。「ユダヤ人戦闘組織」本部が陥落するまで戦った。蜂起はドイツ軍により鎮圧されたが、エデルマンは生き残った。1943年5月10日、ワルシャワの非ユダヤ人の抵抗組織に合流した。1944年8月のワルシャワ蜂起にも参加した。

第二次世界大戦後[編集]

戦後もポーランドにとどまり、医学を学んだ。定年退職するまでウッチで心臓学の研究をしていた。またワルシャワ・ゲットー蜂起に関する著作をポーランド語英語イディッシュ語で出版した。

1976年から労働者防衛委員会(en:Komitet Obrony Robotników)に参加し、80年代にはポーランドの民主化運動を行う独立自主管理労働組合「連帯」に参加した。1989年、東欧革命の流れの中でポーランド政府と民主運動家との話し合いの場として設けられた「円卓会議」の参加者の一人となった。1989年から1993年にかけてポーランド共和国下院の議員にも選出された。

2009年10月2日、その波瀾万丈の人生にピリオドを打った[1]。86歳没。

栄典[編集]

1998年、アレクサンデル・クファシニェフスキ大統領よりポーランドの最高勲章「白鷲勲章」(Order Orła Białego)を叙勲した。2007年にはウッチ医学大学(pl:Uniwersytet Medyczny w Łodzi)から医学名誉博士号を授与された[2]。2008年、フランス政府より最高勲章レジオンドヌール勲章を贈られた[3]。2009年にクラクフヤギェウォ大学より医学名誉博士号を授与された[4]

エデルマンの著作[編集]

  • Ghetto walczy. Udział Bundu w obronie getta Warszawskiego.Nakład Centralnego Komitetu Bundu, Warszawa. 1945 (Polish)
    • The ghetto fights.Ingrid Strobl) (Foreword; Ewa Czerwiakowski, Jerzy Czerwiakowski) (translation. Harald-cat-Verlag, Berlin, 1993. 97 pages. ISBN 3-927170-05-4
  • Resisting the Holocaust. Fighting back in the Warsaw ghetto, 2004. ISBN 1-876175-52-4. (engl.)
  • Paula Sawicka, Marek Edelman:I była miłość w getcie.Świat Książki, 2009, 195 pages. ISBN 978-83-247-1416-2 (in Polish, in German: And there was love in the ghetto.)

ドイツ語版の参考文献[編集]

  • Rudi Assuntino, Wlodek Goldkorn: Strażnik. Marek Edelman opowiada. Znak 1999, 294 Seiten. ISBN 83-240-0647-8 (polnisch)
  • Witold Bereś, Krzysztof Burnetko, Marek Edelman. Życie. Po prostu. Świat Książki 2008, ISBN 978-83-247-0892-5 (polnisch; deutsch: Marek Edelman erzählt 420 Seiten. 2009. ISBN 978-3869640129)
  • Hanna Krall: Zdążyć przed Panem Bogiem. WL, Kraków 1977 (polnisch; basierend auf Gesprächen mit Edelman)
    • Dem Herrgott zuvorkommen. Ein Tatsachenbericht. Deutsch von Hubert Schumann. Verlag Volk und Welt, Berlin 1979; Verlag Neue Kritik, Frankfurt 1992, ISBN 3-8015-0252-X; Goldmann, München 1998, ISBN 3-442-72323-X
    • Schneller als der liebe Gott. Aus dem Polnischen übersetzt von Klaus Staemmler. Suhrkamp, Frankfurt 1980, ISBN 3-518-11023-3 (mit einem Vorwort von Willy Brandt)

脚注[編集]

  1. ^ Zmarł Marek Edelman Onet 2009-10-2
  2. ^ Gazeta Wyborcza: Doktor h.c. dla Marka Edelmana. 2007年10月8日
  3. ^ Aller-Zeitung: Marek Edelman in die französische Ehrenlegion aufgenommen. 2008年4月15日
  4. ^ Gazeta Wyborcza:Marek Edelman doktorem honoris causa UJ.2009年6月8日